در سال ۱۳۹۷ خورشیدی، رویدادهای مختلف فرهنگی افغانستان در زمینه‌های مختلف از جمله موسیقی، فیلم و ادبیات خبرساز شد که در این مطلب به هفت مورد به ترتیب آخرین رویداد اشاره شده است.

زهرا الهام ستاره افغان شد

حق نشر عکسTOLO TV/AFGHAN STAR

برای اولین بار یک زن در بزرگترین برنامه استعدادیابی موسیقی در افغانستان مقام اول را گرفت.

زهرا الهام یکی از دو دختری بود که در مرحله رقابتی (دوازده بهترین) در چهاردهمین دور "ستاره افغان" در سال ۱۳۹۷ راه یافت. زهرا، شب سال نو خورشیدی تندیس لاجوردین "ستاره افغان" را گرفت و گفت این تندیس متعلق به همه دختران افغانستان است.

طرفداران دوازده شرکت‌کننده‌ای که به مرحله رقابتی راه یافته بودند، می‌توانستند از طریق پیامک تلفن و صفحه فیسبوک این برنامه رای بدهند و هر هفته یک نفر با کمترین رای از برنامه حذف می‌شد.

به طرفداری از زهرا الهام فعالان حقوق زنان در شبکه‌‌های اجتماعی کمپین راه انداخته بودند. او در یکی از برنامه‌ها از زنان خواست به او رای بدهند تا "دل مردان حسود بکفد (بترکد)." این حرف طنزآمیز او در شبکه‌‌های اجتماعی دست به دست شد.

برنامه ستاره افغان از سال ۲۰۰۵ به این طرف با الهام از برنامه "آمریکن آیدول" آمریکا در تلویزیون خصوصی طلوع در افغانستان پخش می‌شود.

دو سال پیش زلاله هاشمی، یگانه زنی بود که توانست تا مرحله نهایی پیش برود ولی در نهایت برنده نشد.

'می‌بوسمت در بین ‌طالب‌ها نمی‌ترسی'

حق نشر عکسSOCIAL MEDIA

در شبکه‌های اجتماعیآهنگی از غوغا تابانخواننده افغان روی شعری از رامین مظهر، شاعر جوان در کابل خبرساز شد.

آقای مظهر همچنین در تالار تئاتر دانشگاه کابل برنامه‌ شعرخوانی با عنوان "می‌بوسمت در بین طالب‌ها‌" برگزار کرد و آن را "اعتراض علیه سیاست تضرع" در گفت‌وگوهای صلح افغانستان خواند و خواهان درنظرگیری خواسته‌های جوانان در این مذاکرات شد.

در این برنامه، ده‌ها دختر و پسر جوان شرکت کردند. برخی از چهره‌های مطرح ادبیات افغانستان هم در آن سهم گرفتند شعر خواندند و بخشی از برنامه هم به موسیقی، آوازخوانی و تئاتر اختصاص داشت.

در همین راستا در روز عشاق هم شماری از جوانان شاعر بر فراز تپه‌ای در کابل گردهم آمدند و شعرهای عاشقانه خواندند و آن را اعتراض علیه "تفکر طالبانی" خواندند.

کتاب شاعر افغان، برگزیده جشنواره شعر فجر ایران

کتاب "روح اندوهگین یک شاعر" از سید رضا محمدی، شاعر افغان برگزیده بخش شعر بزرگسال سیزدهمین جشنواره شعر فجر در ایران شناخته شد.

همچنین کتاب "دومینو" اثر ابوذر پاکروان، شاعر ایرانی نیز برگزیده این جشنواره اعلام شد و این دو شاعر مشترکا، ۶۰ میلیون تومان و تندیس جشنواره را دریافت کردند.

سید رضا محمدی درباره کتابش به بی‌بی‌سی گفت: "این کتاب بیشتر شرح مصائب و بازتاب وقایع تلخ افغانستان در سال‌های اخیر است؛ از قبیل سلاخی شدن مسافران، کودکان و فرهنگیان. شرح ققنوسی سرزمینی که از دل خاکسترش سر بلند می‌کند."

به باور آقای محمدی این کتاب به دلیل شعرهای اجتماعی آن نظر منتقدان و داوران را جلب کرده است.

کتاب "روح اندوهگین یک شاعر" را انتشارات شهرستان ادب و کتاب دومینو را انتشارات فصل پنجم در ایران منتشر کرده است.

محمد کاظم کاظمی، شاعر افغان و عضو کمیته علمی سیزدهمین جشنواره شعر فجر به خبرگزاری فارس گفت: "از میان سه هزار کتاب شعر در بخش بزرگسالان هفت نفر به مرحله نهایی جشنواره راه یافته‌اند که سید رضا محمدی و ابوذر پاکروان برگزیده شدند."

چاپ نخستین جلد دانشنامه هزاره

برای نخستین بار جلد نخست دانشنامه‌ای مسما به نام هزاره، یکی از اقوام افغانستان تدوین شد. چاپ شدن نخستین جلد از مجموعه ۱۲ جلدی "دانشنامه هزاره" مورد توجه جامعه فرهنگی افغانستان قرار گرفت.

هزاره‌ها یکی از چهار قوم عمده افغانستان به حساب می‌آیند.

در این دانشنامه که از سوی نهادی با نام "بنیاد دانشنامه هزاره" در حال تدوین است به تاریخ، جغرافیا، سیاست و فرهنگ مناطق هزاره‌نشین افغانستان می‌پردازد و در آن از جمله آثار تاریخی، گروه‌ها و احزاب سیاسی معرفی شده است.

اسدالله شفایی، مدیر اجرایی پروژه دانشنامه در مراسم رونمایی جلد نخست این دانشنامه گفت، این دانشنامه به تمام شاخه‌های قوم "هزاره اعم از شیعه و سنی، بیات‌ها و قزلباش‌ها که در زیستگاه، فرهنگ مشترک و یکجایی با هزاره‌ها دارند" پرداخته شده است. همچنین هزاره‌های مقیم در پاکستان، خاوری‌های ایران و هزاره‌های فرارود نیز مشمول این دانشنامه شده است.

بیش از ۵۰ نفر در کار تدوین این دانشنامه سهم دارند و با بیش از ۱۵۰ نفر در راستای پژوهش میدانی آن مصاحبه شده است. آماده شدن جلد نخست این دانشنامه دو سال را در بر گرفته و مشتمل بر ۶۰۵ مدخل است که چهار حرف نخست الفبا را در بر می‌گیرد.

جایزه'نوبل موسیقی'برایانستیتوی موسیقی افغانستان

جایزه پولار، بالاترین جایزه موسیقی سوئد که به "نوبل موسیقی" شهرت دارد به انستیتوت/انستیتوی ملی موسیقی افغانستان اعطا شد.

این جایزه سالانه به خاطر قدردانی از موسیقی‌‌های برتر بین‌المللی اهدا می‌شود و در بیانیه نهاد پولار آمده که انستیتوی ملی موسیقی افغانستان را به دلیل "استفاده از قدرت موسیقی برای تغییر زندگی جوانان" شایسته این جایزه دانسته است.

کارل گوستاف شانزدهم، پادشاه سوئد، جایزه این نهاد را به موسس آن احمد ناصر سرمست اهدا کرد.

پولار سالانه دو جایزه را به خاطر قدردانی از موسیقی در اشکال مختلف و برای برچیدن مرزهای موسیقی اهدا می‌کند. برنده دوم سال گذشته گروه متالیکا بود.

در انستیتوی موسیقی افغانستان حدود ۲۵۰ دانش‌آموز از جمله حدود صد دختر که در کابل سرگرم یادگیری نواختن سازهای مختلف هستند. نیمی از هنرجویان این آموزشگاه موسیقی کودکان یتیم یا بی‌خانمان هستند.

ارکستر زهره که همه اعضای آن دختران جوان هستند، ‌نیز بخشی از این نهاد است. این ارکستر اخیرا در ادامه سفر اروپایی‌شان به بریتانیا آمدند و اجراهایی داشتند که مورد استقبال زیادی قرار گرفت.

جایزه 'آزادی' شورای آتلانتیک به آریانا سعید

حق نشر عکسATLANTICCOUNCIL/FB

آریانا سعید، خواننده مطرح اهل افغانستان، جایزه "آزادی" شورای آتلانتیک را دریافت کرد.

این جایزه از سوی اندیشکده آمریکایی به افراد و سازمان‌هایی اهدا می‌شود که برای دفاع و تقویت آزادی در جهان کار می‌کنند.

شورای آتلانتیک، آریانا سعید را به عنوان "الگویی برای هنرمندان آینده افغانستان" خواند و گفت این جایزه به خاطر فعالیت‌های انسان‌دوستانه او مانند برگزاری کنسرت‌های خیریه، دفاع آشکار از حقوق زنان و بالا بردن سطح آگاهی مردم افغانستان اهد شده است.

خانم سعید دریافت این جایزه را دومین موفقیت بزرگ در زندگی خود توصیف کرده است. در این سال همچنین آریانا سعید از سوی وزارت صحت عامه/بهداشت افغانستان به عنوان "سفیر حسن نیت" برای مبارزه با بیماری سرطان انتخاب شد.

همچنین در بازی دوستانه فوتبال که میان تیم‌های فلسطین و افغانستان در استادیوم ورزشی کابل برگزار شد، آریانا سعید، پیش از آغاز بازی در این استادیوم آهنگی را اجرا کرد.

خانم سعید، آوازخوان مشهور و از داوران برنامه پرطرفدار موسیقی "ستاره افغان" بوده است که از تلویزیون طلوع پخش می‌شود. وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان به او لقب "صدای زن افغانستان" را داده است.

با آن که طرفداران فعالیت‌های مدنی و آواز خانم سعید در افغانستان زیاد هستند، اما فعالیت‌های او گاهی با واکنش‌ها و مخالفت‌هایی نیز همراه بوده است.

جایزه زن شجاع به یک فیلمساز

حق نشر عکسSTATEDEPT/TWITTER

رویا سادات، فیلمساز افغان "جایزه زنان شجاع" را از سوی دولت آمریکا دریافت کرد.

این جایزه سالانه به گروهی از زنان کشورهای مختلف داده می‌شود.

خانم سادات، کارگردان و از بنیان‌گذاران "خانه فیلم رویا" در افغانستان به خاطر تلاش‌هایش برای توانمندسازی زنان و کمک به توسعه و بهبود زندگی در افغانستان شایسته این جایزه شناخته شد.

ملانیا ترامپ، بانوی اول آمریکا این جایزه را در وزارت خارجه آمریکا در واشنگتن به خانم سادات اهدا کرد.

رویا سادت که ۱۵ سال پیش "خانه فیلم رویا" را راه انداخت، می‌گوید در این مدت بیش از ۳۰ فیلم مستند، داستانی و برنامه تلویزیونی در این موسسه تولید کرده است.

همچنین مدتی قبل از این جایزه، وزارت خارجه هلند اعلام کرد که به رویا سادات، به خاطر کارگردانی فیلم "نامه‌ای به رئیس‌جمهور" جایزه ویژه‌ای می‌دهد که از آن به عنوان "جایگزین اسکار" نام برده می‌شود.

فیلم "نامه‌ای به رئیس‌جمهور" به عنوان نماینده سینمای افغانستان در بخش بهترین فیلم خارجی نودمین دوره جوایز اسکار به آکادمی علوم و هنرهای سینمایی معرفی شد، اما نتوانست نامزد این بخش شود.

رویا سادات به عنوان نخستین زن کارگردان در افغانستان در سال‌های بعد از حاکمیت طالبان شناخته می‌شود و اولین زنی که فیلمش به عنوان نماینده سینمای افغانستان برای اسکار انتخاب شده است.