دکترحامد صابری

نوروز، آغازین روز سال خورشیدی و عید نوروز یکی  از کهن‌ترین جشن‌های نیاکان ماست. نوروز در فرهنگ ما آغازگر رستاخیز طبیعت و سمبول رویش و زایش و زندگی است. امروزه نوروز، علاوه بر ایران و افغانستان که خاستگاه این آیین باستانی است، در کشورهای دیگر مثل تاجیکستان؛ آذربایجان، عراق، سوریه و ترکیه نیز جشن گرفته می‌شود. ده سال قبل مؤسسهء علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد موسوم به یونسکو، نوروز را به عنوان میراث معنوی جهانی به ثبت رساند و سازمان ملل متحد نوروز را در تقویم خود شامل کرد و نخستین جشن نوروز در سال ۱۳۹۱، در سالن عمومی سازمان ملل و یونسکو برگزار شد.

هموطنان ما دراسترالیا و فارسی زبانان ایرانی نیز هر ساله در شهرهای مختلف، نوروز  را با برگزاری محافل باشکوه گرامی داشته و با همدلی و همبستگی، از [این] آین باستانی پاسداری می‌کنند. در این میان، به یقین می‌توان گفت که در هفت سال گذشته «دندینانگ» در جنوب شرق شهر ملبورن میزبان باشکوه ترین جشن نوروزی در استرالیا بوده است. جشنوارهء نوروز ملبورن هفت سال قبل به همت یک تعداد جوانان پرشور و زنده دل که بعدها اکثراً در «انجمن آسا» آغاز به فعالیت نمودند با شعار «ما شادی می آفرینیم» آغاز شد و سه سال پی هم به یک نماد شکوهمند فرهنگی جامعهء مهاجر ما در ملبورن مبدل شد. استقبال بی نظیر هموطنان ما از جشنوارهء نوروز به حدی بود که حتی پارک  کلان دندینانگ که میزبان بسیاری از محافل اجتماعی به شمول جشن روز ملی استرالیاست  توان پذیرایی از انبوه اشتراک کنندگان و مشتاقان نوروز را نداشت و شهرداری دندینانگ خواستار انتقال جشنواره به مکان بزرگتر شد. خوشبختانه این مشکل بعد از تخریب تعمیر قدیمی کودکستان  و کلان شدن ساحهء پارک دندینانگ  برطرف شد و جشنوارهء نوروز به پارک دندینانگ بازگشت.

سه سال بعد از برگزاری شکوهمند جشنوارهء نوروز با بسا خاطرات به یادماندنی، انجمن آسا مسؤولیت جشنواره را به نهاد هماهنگی انجمن های افغانستانی ویکتوریا واگذار نمود که در اواخر سال ۲۰۱۵ تهداب گذاری شد. نهاد هماهنگی در سه سال گذشته  این امانت ارزشمند را نهایت قدر داده و با وصف مشکلات مالی که در بدو تأسیس با آن دست و پنجه نرم می‌کرد،  تا به امروز کوشش فراوان نموده، جشنوارهء نوروز را هر سال بهتر از سال‌های قبل برگزار نماید. اگرچه بعد از گذشت شش سال از جشنوارهء نوروز ملبورن، هنوز هم کمبودها و کاستی هایی مشاهده می‌شود، به جرأت می‌توان گفت اکثر هموطنان ما از نحوهء برگزاری جشنواره، بخش های مختلف جشنواره و مدیریت آن رضایت نسبی دارند.
امسال نیز اعضای نهاد هماهنگی برای برگزاری با شکوه جشنوارهء نوروز از هفته ها قبل آمادگی گرفته اند و از هموطنان برای شرکت در جلسات کمیتهء برگزاری جشنواره دعوت به همکاری نموده اند. اما باتأسف شنیده می‌شود که یک گروه تجارت پیشه زیر نام “مؤسسه سرگرمی شیر” (Sheer Entertainment) از نام نیک جشنوارهء نوروز ملبورن سوء استفاده نموده و یک محفل موازی را یک روز قبل از جشنوارهء نوروز برنامه ریزی کرده اند.  چند ماه قبل این گروه تجارت پیشه با نهاد هماهنگی تماس گرفتند و پیشنهاد کردند که جشنوارهء نوروز امسال به صورت مشترک برگزار شود؛ اما از آن‌جایی که آن‌ها خواهان آن بودند که مردم برای اشتراک در جشنوارهء نوروز تکت خریده و پول بپردازند، نهاد هماهنگی پیشنهاد برگزاری جشنواره به صورت مشترک را نپذیرفت. نهاد هماهنگی بر این باور است که جشن نوروز باستانی متعلق به همهء مردم است و اشتراک در این جشن ها باید مجانی باشد تا همهء هموطنان ما صرف نظر از توان مالی شان بتوانند در آن اشتراک کنند و سال نو را با خوشی و شادی آغاز کنند. در واقع یکی از خواسته های اصلی انجمن آسا که سه سال قبل مسؤولیت برگزاری جشنوارهء نوروز ملبورن را به نهاد هماهنگی سپرد آن بود که اشتراک در این جشنوارهء مردمی باید مجانی باشد.

به نظر می‌رسد موفقیت چشمگیر جشنوارهء نوروز، این تاجران هنر را وسوسه نموده و به خیال خام دست یافتن به سود سرشار، این بار آیین باستانی نوروز را مال التجاره خود نموده است.  آنچه بیش از همه جای تأسف است آن است که این گروه تجارت پیشه با رقابت های منفی در صدد ضربه زدن به جشنوارهء نوروز ملبورن برآمده اند. شنیده ها حاکی از آن است که این گروه به اصطلاح «شیران»، در یک اقدام روباه صفت، هنرمندان شهر را فراخوانده و با پیشنهاد مقداری پول  آن‌ها را به جشنوارهء تجارتی خود دعوت نموده اند با این شرط که  در جشنوارهء نوروز ملبورن هنرنمایی نکنند. بادرنظر داشت این‌که هر سال هزاران نفر در جشنوارهء نوروز ملبورن اشتراک می‌کنند به باور این قلم، محروم کردن آن‌ها از هنرنمایی هنرمندان هموطن، کاری است بسیار غیراخلاقی. اما جای تعجب نخواهد بود اگر تاجر نوکیسهء شهر ما که درک درستی از عظمت نوروز و نمادها و نمایه های فرهنگی ما ندارد و هدف غایی او دست یافتن به سود مالی کلان تر است مرزهای اخلاقی را این چنین بی پروا نادیده بگیرد و هزاران نفر را از شنیدن آواز خوش هنرمندان هموطن، محروم سازد.
جای خوشی است که اکثر هنرمندان ما و جمع کثیری از صاحبان تجارت  و کسب و کار در شهر ما که آشنایی چند ساله با جشنوارهء نوروز ملبورن و برگزارکنندگان آن دارند، همانند سال‌های گذشته حمایت خود را از جشنوارهء بی نظیر نوروزی اعلان نموده  و دعوت نهاد هماهنگی برای همکاری و همیاری در راستای تجلیل باشکوه از نوروز باستانی در پارک دندینانگ را به گرمی پذیرفته اند.
به امید آن‌که دل‌های ما همیشه نوروزی باشد و نفاق و خودخواهی و روبه صفتی در جامعهء ما جایگاهی نداشته باشد، این نبشته را با شعری از شیخ اجل سعدی شیرازی به پایان می برم:

برآمد باد صبح و بوی نوروز

به کام دوستان و بخت پیروز

مبارک بادت این سال و همه سال

همایون بادت این روز و همه روز