حسن رضایی

آغاز

«صبا گروپ» یکی از انجمن‌های دانشجویی در سیدنی‌است. این انجمن برای دومین سال، برنامه‌ اهدای جوایز به دانشجویان برتر را (شنبه شب، مورخ ۶ آپریل ۲۰۱۹ )، در یکی از آدیتوریوم‌های دانشگاه غرب سیدنی بر گزار کرده‌بود. مجریان برنامه مهناز انگوری و جعفر نعیمی بودند. برنامه با نواختن موزیک توسط هاتف حیدری یکی از متعلمان صنف دهم آغاز شد. سپس رضاناصری دانشجوی علوم اجتماعی، به مهمانان و حاضران در آدیتوریوم خوش آمدید گفت و در ضمن دغدغه‌ها و نگرانی‌های دانشجویان را بیان کرد. مراسم اهدای جوازیر را می‌توان گفت شامل آغاز، اهدای جوایز و سه بخش عمده‌ی دیگر بود: سخنرانی، موسیقی و پرسش و پاسخ. سخنرانان پروفسور ویلیام میلی از دانشگاه‌ملی آسترالیا، دکتر علیرضا یونس پور از دانشگاه ملبورن، دکتر علی عظیمی از دانشگاه سیدنی بودند. و موسقی محلی توسط هاتف حیدری شاگرد صنف دهم، و آقای حسین داله اجرا می‌شد. بیشتر از ده نفر فارغ تحصیلان، از رشته‌های مختلف جایزه‌‌ها را توسط خانم گلزاری، ویلیام میلی و یونس پور، با کف زدن حضار دریافت ‌کردند. در پنل پرسش و پاسخ دکتر عظیمی، دکتر یونس پور، ناهید کرمانی و شهیده و مجری پاسخ و پرسش یکی از دانشجویان رشته انجینیری فضا نوردی احمد جاوید بودند.

آنچه گفته آمد، گزارش فشرده‌ای از مراسم اهدای جوایز به دانشچویان بود؛ اما آنچه در متن برتابیده می‌شود، تفصیل گزارش و یا نقد و ارزیابی مراسم نبوده، بلکه بازتاب دادند نقاط شاخص و برجسته‌ای آن است. البته این نقاط شاخص و برجسته از دیدگاه و چشم دید نگارنده‌است که نمی‌توان گفت، عاری از کم و کاستی‌هایی می‌باشد.

از آنجایی‌که نفس برگزاری این گونه مراسم فرهنگی و نهادینه شدن آن در جامعه نوپای هزاره، در استرالیا از اهمیت بسزایی برخوردار بوده، جایی هیچگونه شک و تردیدی نیست. اما نکات مثبت و برجسته‌ای که نگارنده برداشت کرده و عمده و اساسی به نظرم می‌آمد، محورها و محتوای سخنان سخن‌گویان بود و آن محور ها را این شاخص‌ها، به طور عمده، احتوا می‌کرد. اهمیت دایر کردن این گونه مراسم، اهمیت آموختن دانش و علم، رشد نسبی جامعه هزاره، تجارب شخصی گویندگان و دیدگاه دیگرپژوهشگران نسبت به جامعه هزاره. در فرجام برنامه، چیزی‌که توجه شنوندگان را به خود معطوف می‌داشت و به طور فربه‌تر به نظر می‌آمد. پرداختن به نقش خانواده- مادران، پدران، برادران - و روابط شاگرد، با محیط خانواده، محیط مدرسه و محیط دانشگاه، در سخنرانی‌ها به ویژه گفت‌وگوی میان اعضای پنل و حاضران در مراسم بود.

نگارنده همراه آقای سروری دیر‌تر رسیده بودیم. وقتی ما آنجا رفته، وارد آدوتوریوم شدیم، آقای پرفسور ویلیام میلی سخنانش را جمع بندی کرده، به پایان می‌برد. ولی نگارنده تلاش کردم، برخی نکات مهمی را از سخنان همه سخن‌گویایان فهم کرده، یادداشت کنم. و به حیث مسؤولیت فردی و اجتماعی لازم دانستم که برداشتها و چشم دید خود را از زاویه‌ای که من مثبت ارزیابی می‌کنم، متنی را بنویسم تا برای خوانندگان و به ویژه جوانان مفید واقع شود و یاد دست‌کم سهمی در این گونه ریدادهای نیک گرفته، آن را مکتوب کنم. بنابراین، نیاز بود که به برخی از دوستان تماس بگیرم تا متن‌هایی خویش را برایم بفرستند و برمبنای آن متن‌ها این نبشته مستند، رقم گردد. رضاناصری، و دکتر یونس پور لطف کردند به درخواست نگارنده، پاسخ مثبت دادند. نوشته‌ها و یادداشت‌های خود را فرستادند و به دکتر عظیمی زنگ زدم، تلفن ایشان روی پیام بود. با پرفسور ویلیام میلی متأسفانه، نتوانستم تماس بگیرم. در نتیجه، به خاطر فشرده شدن کلام، بیشتر به سخنان دکتر یونس پور در این متن، توجه معطوف داشته‌ام، با این‌که در سخنان پروفسور میلی و دکتر عظیمی و اعضای پنل نکته‌های بسیار اساسی، عمده و مفیدی و جود داشت که به فشرده سخنان آنان خواهم پرداخت.

خوش آمدید و دغدغه‌های دانشجویان

ناصری، انانسر ماهیر و با تجربه‌ای است. وی مدام سخنان خود را به شعر آغاز می‌کند. در این مراسم نیز شعر فردوسی را به خوانش گرفته و  سخنان انتقادی خود و دغدغده‌های دانشجویان  را بیان کرد:

به نام خداوند جان و خرد

کزین برتر اندیشه بر نگذرد

خداوند کیوان و گردان سپهر

فروزنده‌ی ماه و ناهید و مهر

سپس ناصری، از حضور مردم در مراسم سپاسگزاری کرده، گفت: « حضور گرم و پرمهر و مهربانی شما را در دومین سال، اعطای تندیس و تقدیر از دانش آموزان و دانشجویان جامعه‌ی هزاره گرامی‌ می‌داریم» و بعد از خوش آمدید وی اهداف و مقاصد از برگزاری مراسم اهدای جوایز، توسط انجمن دانشجویی صبا گروپ را تشریحی کرد که آن اهداف عبارتند از: ترویج علم، خردگرایی و حمایت و نهادینه کردن این رویکرد در جامعه‌ی هزاره. وی مضاعف برآن گفت: توجه کردن به تحصیل علم و دانش از مؤلفه‌های بسیار عمده‌ و کلیدی‌ای‌است که در سوق دادن جامعه به سوی سعادت، مدنیت و ترقی جوامع انسانی نقش بارز  و انکار ناپذیر تا کنون داشته‌است. هدف اساسی دیگری را که وی ابراز نمود، معرفی کردن چهره های شاخص و برجسته نسل جوان بود، تا آنان به عنوان فیگورهای موفق، الگو، پارادایم، الهام بخش و انگیزه دهنده ی نسل جوان در مسیر کسب و علم و دانش، در جامعه هزاره باشند. وی به چالش‌های که فراروی جامعه مهاجر  و هزاره با در نظر داشت پیشنه‌ی تاریخِ مملو از رنج، درد، بی‌عدالتی‌ و تبعیض‌ در سرزمین آبایی شان، مواجه بوده‌اند، اشاره نمود. وهمچنان ابراز نگرانی کرد که جامعه نوپای هزاره در استرالیا، بر خلاف دیگر جوامع هزاره، بیشتر رویکردِ برای کسب مال و دارایی داشته‌اند، تا آموختن و کسب کردن علم، دانش و هنر. این رویکرد را در دراز مدت برای جامعه هزاره زیان بار خواند. وی در قسمت دیگری از سخنانش ابراز تأسف کرده، گفت: در حال حاضر دیده می‌شود که جوانان ما تحصیل را از دوران متوسطه رها کرده، ادامه نمی‌دهند و حاضران در مجلس را مخاطب قرارداده، اظهار کرد:«بدون شک تعداد زیادی از شما[نیز] دغدغه‌ی امروز و فردای جوانان خود را دارید؛ ولی ما نیز این دغدغه را داریم و این نگرانی شما را حس می‌کنیم» در واقع صبا گروپ در این راستا تشکیل و ابراز موجودیت کرده‌است تا بتواند، دغدغه دانشجویان را درک کرده و فاصله و شکاف رژفی که در روابط، تفهیم و تفاهم میان نسل کهن‌سال و جوانان وجود دارد را پیوند زند. ناصری صباگروپ را در واقع حلقه وصل بین این دو نسل تعریف کرد و همچنان به پیشینه تاریخی جامعه هزاره اشاره نمود. از لحاظ تاریخی ما می‌دانیم که پدران و مادران ما از بازماندگان نسلی است که به خاطر ارزش‌های فرهنگی، هویتی و اعتقادی خود به طور فجیعی قتل عام شدند، و ما نباید تاریخ گذشته را فراموشی کنیم. و فراموش کردن تاریخ گذشته را زیانبار و ویرانگر است و باعث دور شدن  جوانان جامه ما از هویت تاریخی، اصل و ریشه ما می‌شود. در اخیر گفت: ما ناگزیریم روزی در جست‌وجوی آن هویت گم شده‌ی خویش باشیم و هویت خود را بازیابیم. آنگاه سخنان خود را به شعر از مولانا در این راستا و سپاس گزاری از حاضران در مجلس به پایان برد. مولانا می‌گوید:

هرکی او دور ماند از اصل خویش

باز جوید روزگار وصل وخویش

چکیده‌ای از سخنان پرفسور ویلیام میلی

آقای بروفسور ویلیام میلی، سخنران اول مجلس بود. ایشان نخست از دعوت دانشجویان سپاسگزاری کرد. آنگاه گفت ما امروزه که این‌جا جمع شده ایم تنها از دانشجویانی تقدیر نمی‌کنیم که بهترین دستاوردهای علمی و اکادمیک داشته‌اند؛ بلکه ما فراتر از آن، تعهد و پشتکار آنان را نیز تقدیر می‌کنیم. ما تنها به مراسم اهدای جوایز تنها اهمیت نمی‌دهیم، بلکه به تحصیل علم و دانش هم بیشتر از پیش اهمیت می‌دهیم. برمبنای نوشته آقای یوسفی که خود در مراسم حضور داشت وی در صفحه فیسبوک خود رقم کرده است: «داکتر ویلیام میلی با آمادگی کامل در مورد نقش تحصیل در جامعه، از کمک به خویشتن، بلند بردن سطح آگاهی جامعه، به‌سازی محیط زیست، حفظ ارزشهای دیموکراتیک که خود خدمتی به جامعه بشریت است و کارآیی علم در درمان بیماری‌ها و رفاه انسان، سخنان مفصلی گفت». (۱) از آنجای که نگارنده در اخیر سخنان پرفسور میلی رسیده بودم و از سخنان ایشان چیزی که به خاطر سپرده ام، مهم ترین پیام ایشان، برای دانشجویان و جامعه هزارده، این بود. که هزاره‌ها رویکرد به تحصیل علم و دانش دارند، و در این رویکرد نیک، چه در خارج و چه داخل افغانستان مشهور می‌باشند. مضاعف برآن، نکته‌های کلیدی‌ دیگری را که ابراز کرد، این بود: دانشجویان رشته‌هایی را که دوست و شوق دارند، بیشتر به آن اهمیت دهند. حال هر رشته‌ای که باشد، آن رشته در جامعه مفید است. دیگر این که نگاه یک دانشجو به کسب علم و دانش، به مثابه‌ی اندوختن سرمایه باشد و این سرمایه هم برای شخص خودش، هم جامعه هزاره و در سطح وسیعتر برای جامعه‌استرالیا سودمند است. ایشان علم و دانش را گفت: امرزه در جهان توانایی و توانمندی به شمار می‌رود.«Education is power». بنابراین، جامعه هزاره، اگر خواسته باشد توانمند شود باید به کسب علم و دانش اهمیت دهند. نگارنده معطوف به سخنان پرفسور ویلیام میلی، به پیشینه‌ی اهمیت دادن به علم و دانش در فرهنگ و ادبیات زبان پارسی قرن‌ها پیش، علم به سخنان خداوندگار زبان پارسی فردوسی، اشاره می‌کنم که در شعر می‌گوید: «توانا بود هرکه دانا بود| زدانش دل پیر برنا بود. البته آنچه گفته آمد، برداشت نگارنده و نقل به مفهوم از سخنان پروفسور میلی است و خالی از کم و کاستی‌هایی نیست. امید دوستان دیگر، که به زبان انگلیسی آشانی بهتر از نگارنده دارند، سخنان ایشان را مکتوب و برگردان کنند تا این بخش را به کمک آن دوستان

تکمیل گردد. در بخش های دیگر به سخنان دکتر یونس پور و دکتر علی عظیمی خواهم پرداخت.

 عکس: از صفحه خادم فیاض برگرفته شده است

ادامه دارد