حسن رضایی
از آنجایی که انتخابات آزاد، از جمله زیر ساخت های نظام دموکـراتیک, مدرینته, یعنی سیستم مبتنی برحکومت مردم بر مردم و حکومت برای مردم است و رأی دادن حق فرد فرد شهروندان یک کشوری است که دارای نظام دموکراتیک، قانون اساسی و قانون انتخابات است. در واقع قانون اساسی یک کشور، وثیقـه‌ی ملی آن کشور به شمار می رود و قانون انتخابات در قانون اساسی افغانستان روشن است، بنابراین، استثنا نا پذیر است. اما با وجود صراحت داشتن قانون انتخابات بر خلاف ۳۳ ولایت دیگر افغانستان، روند انتخابات در ولایت غزنی توسط گروه های دهشت افگن و تروریست ها طالب از مدت ها به این سوا، به چالش کشیده شده وسبوتاژ شده است؛ زیرا که نا امنی دراین ولایت توسط این گروه‌های دهشت افگن بیداد می کند و عـدم امنیت در مناطق پشتون نشین مانع و سدی فرا راه انتخابات آزاد و دموکراتیک بوده است.
از آن‌جایی‌که اکثریت نفوس این ولایت را هزاره تشکیل می دهند و در انتخابات پارلمانی ۲۰۱۰، بشترین کرسی‌ها را هزاره‌ها به دست آوردند و ۱۱ نفر نماینده، از هزاره در پارلمان راه یافتند، در مخیلـه ای حلقه های خاص از پشتون ها خوش‌آیند نبود. بنا براین، در انتخابات پارلمانی که قرار است در ۲۸ میزان سال جاری برگزار شود. از هم اکنون، پروسه‌ی انتخابات پارلمانی در ولایت نا امن غـزنی، برخلاف موازین حقوقی و قانونی انتخابات، توسط حلقات خاص حکومتی و رژیم مهندسی شده و جنبه سیاسی به خود گرفته است. به گزارش بی بی سی (۲۶ جون ۲۰۱۸)، کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان اعلام می کند که انتخابات پارلمانی در ولایت غـزنی به صورت حوزه‌ای برگزار می‌شود. «حفیظ الله هاشمی، یکی از اعضای کمیسیون انتخابات افغانستان اعلام می گوید: که براساس آخرین تصمیم کمیسیون انتخابات افغانستان قرار است که در این ولایت به سه حوزه انتخاباتی تقسیم شود. وی علاوه می کند که در انتخابات قبلی پارلمان افغانستان به خاطر نا امن بودن شماری از السوالی های ولایت غزنی «نمایندگان غـزنی همه از یک قوم [هزاره] به پارلمان افغانستان راه یافتند و سایر اقوام ولایت غزنی نماینده‌ای در پارلمان نداشتند». اما این اعـلام کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان، واکنش‌های جدی رسانه‌ها، نمایندگان پارلمان و شخصیت هایی سیاسی و مردم ولایت غـزنی نیز را در پی داشت.
براساس گزارش خبرنامـه نمایندگان مجلس افغانستان، تصمیم کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان را مبنی بر حوزه ای شدن، نه تنها بر خلاف قانون اساسی و انتخاباتی تلقی کردند؛ بلکه تبعیض آمیز و ظالمانه نیز دانسته اند. بنا براین نمایندگان ولایت غـزنی تنها راه حل این بحران و پایان بخشیدن به چالش انتخاباتی در حوزه ولایت غـزنی را به رسمیت شناختند السوالی جاغوری به حیث ولایت مستقل می دانند. محمد عارف رحمانی، «حوزه بندی انتخابات در غـزنی را تصمیم رسوا و افتضاح آمیز دانست. وی علاوه می کند: «اگـر قـرار است انتخابات غـزنی را در سه حوزه دایـر کنند بیایند خواست اکثریت مردم ولایت غـزنی، در رابطه به ولایت شدن جاغـوری را نیز قبول کنند».
احمد بـهـزاد، نماینـده مردم هـرات در پارلمان و یکی از اعضای ارشد شورای عـالی مردمی جنبش روشنایی نیز، «حوزه بندی انتخابات در ولایت غـزنی را رفتار تبعیض آمـیـز نظام، علـیـه یک بخش از جامـعـه دانست. او فـزود، این تصمیم گیری بر خـلاف قانون انتخابات افعانستان است و مضاعف برآن آقای بهـزاد می گوید: «دوخواست در مورد غـزنی مطـرح است و راه حـل هـم در اجـرای این دو خواست است. یک بخش چوکـی تضمین شده در پارلمان می خواهد و بخش دیگر سال هـاست که می گوید جاغـوری ولایت شود. حـکومـت اگر می خواهـد به بحران انتخاباتی در غـزنی پایان دهـد، مطالبه هـردو بخش جامعه را در غـزنی بپذیـرد».
به تأیید دیدگاه و نظرات نمایندگان غـزنی و پارلمان، آقای پدرام نماینده مردم بدخشان در پارلمان و یکی از وکیلان متنقد سیاسی رژیم، در نشست مورخ ۲۷ جون ۲۰۱۸ از حوزه‌ای شدن انتخابات در ولایت غـزنی انتقاد کرد و گفت: «خنده آور و غـم انگـیز است، چگونه ممکن است که انتخابات در ۳۳ ولایت استثنا ندارد؛ اما در غـزنی استثنا قرار داده می شود. حقیقت قضیه این است که یک عده برادران نگران اند اگر در غـزنی انتخابات مانند سایر ولایات برگزار شود، برادران هـزاره رأی بیشتر و وکیل بیشتر به مجلس خواهند فـرستاد، درد دیگری وجود ندارد و درد اصلی همین تبعیض طلبی است و شرم آور است که شما استثنا برای یک ولایت به خاطر این که یک قوم خاص را به قـدرت برسانید و حق دیـگران را حـذف می کنید، مگـر فاشیزم قومـی، ستمگری و شئونیزم بیشتر از این است؟»
این انتقاد صریح پدرام از روند حوزه‌ای شدن انتخابات در غـزنی را بر خلاف قانون اساسی کشور خواند و گفت نباید استثنا پذیر باشد و استثنا پذیری و تصمیم کمیسیون مستقل انتخابات را نه تنها غیرعادلانه است؛ بلکه نسبت بخش از جامعه تبعیض آمیز نیز است، واکنش شدید لفظی و خشونت آمیز فیزیکی برخی از نمایندگان پشتون تبار را در پارلمان افغانستان در پی داشت.
براساس گزارش بی بی سی نادر کتوازی، نماینده پکتیا در مجلس افعانستان از پدرام انتقاد کرد وگفت:«آقای پـدرام این بار اول نیست که شما گفتید براساس تصمیم فاشیستان این کار شده. من می گویم فاشیست و سکتاریست توهستی». کمال صافی، نماینده قنـدوز در مجلس نمایندگان ابراز داشت: «خودت پاسپورت تاجکستان داری و از رود خانه عبور می کنی و خانه و جایت مشخص است، ولی چـرا بـرای دیگران در این کشور مشکل ایجاد می کنی». اما جمعی دست به خشونت زدند و به طرف تریبونی که آقای پدرام سخن می گفت، هجوم بردند و می خواستند او را لت وکوب کنند که دیگرنمایندگان مجلس مانع شدند و آقای ابراهیمی رییس مجلس، ختم مجلس را اعلام کرد و مجلس بدون نتیجه پایان یافت. تابحران انتخابات در ولایت غـزنـی تا کنون ناحل مانده و تنشزا است. اما این حـرکت نمایندگان پشتون تبار در رسانه ها انعکاس گسترده یافت و آن را یک حـرکت غـیـر مدنی و خشونت آمیز خواندند که کم تر از خشونت علیه فرخنده و کار کردهای تروریستی طالبان نیست.