محمد مرادی

پس از اعلام خبر مرگ ملا «محمدعمر» رهبر سابق طالبان در سال ۱۳۹۴خورشیدی و انتصاب ملا «اخترمحمد منصور» به عنوان رهبر جدید طالبان، جمعی از طالبان به سرکردگی ملا «محمدرسول»، از بدنه طالبان جدا شدند. ملا رسول از نگاه تباری متعلق به قوم «نورزی» و از نگاه حوزه نفوذ، متعلق به منطقه «اسپین‌بولدک» قندهار و «چمن» پاکستان است.
گروه انشعابی ملا رسول از آغاز جدایی از طالبان، «جاوید ننگیال نورزی» جنگ‌سالار مشهور منطقه «شیندند» هرات و ملا «بازمحمد نورزی» صاحب اقتدار در ولایت‌های هلمند و فراه را به خود جذب کرد. طالبان در زمان ملا اخترمحمد منصور، حملات کوبنده‌ای را به مواضع طرفداران ملا رسول در منطقه «زیرکوه» شیندند، آغاز کردند که تلفات سنگینی به هر دو طرف وارد شد. پس از مرگ ملا اخترمحمد منصور و انتصاب ملا «هبت‌الله» به عنوان رهبر جدید طالبان، دشمنی بین طالبان و طرفداران ملا رسول ادامه یافت که تاکنون پایان نیافته است.
سال گذشته «نیویورک‌تایمز» گزارش داد که "در ماه‌های اخیر، حکومت افغانستان به صورت چراغ خاموش با حمایت‌های تسلیحاتی، ارائه مسیر امن و حمایت‌های اطلاعاتی، از شاخه انشعابی ملا رسول علیه گروه طالبان حمایت کرده است." ملا رسول در زمان حاکمیت طالبان، چندین سال والی نیمروز بود. با حمله آمریکا و سرنگونی طالبان، او به ایران پناه برد؛ اما بعداً اخراج شد. سپس ملا رسول در کابل بازداشت شد و به مدت چهار سال در زندان بسر برد. او پس از آزادی به «شورای کویته» پیوست؛ اما با اعلام خبر مرگ ملا عمر، این گروه را ترک کرد.
دو سال پیش گزارش‌هایی منتشر شد که گویا ملا رسول توسط نیروهای امنیتی پاکستان دستگیر شده است. به نظر می‌رسد او اکنون در زندان پاکستان بسر می‌برد. البته ملا رسول، از ابتدای جدایی از طالبان، شخص با نفوذ دیگری را نیز با خود همراه کرد. این شخص، ملا «عبدالمنان نیازی» نام دارد که در زمان طالبان، والی این گروه در هرات بود. نیازی که در نخست به عنوان معاون و سخنگوی ملا رسول فعالیت می‌کرد، پس از غایب شدن ملا رسول، رهبری گروه انشعابی طالبان را به عهده گرفت. یک منبع مطلع که نامش محفوظ است، دو سال پیش به نگارنده گفت که عبدالمنان نیازی با نیروهای اطلاعاتی عربستان در کابل دیدار داشته است. محور گفتگوهای این دیدار، حمایت مالی و تسهیلاتی عربستان از گروه انشعابی طالبان به رهبری ملا رسول بوده است. پس‌ازاین دیدار، روابط طالبان به رهبری ملا هبت‌الله با عربستان تیره شد که تاکنون به حالت عادی برنگشته است. ملا عبدالمنان، هرازگاهی در مقابل دوربین طرفدارانش ظاهر می‌شود و مواضع گروه خود را اعلام می‌کند. او در چند ویدئوی اخیر، طالبان را به خاطر این که اعضای ازبک داعش را کشته‌اند، تکفیر کرده است. او در تازه‌ترین ویدئو که در آستانه نشست مسکو ضبط شده، ملا هبت‌الله و تیم مذاکره‌کننده‌اش را باردیگر کافر می‌خواند. او در این ویدئو، به شیعیان نیز هشدار می‌دهد و آنان را به مرگ تهدید می‌کند. لینک ویدئو را در کامنت قرار می‌دهم. به رغم آن که عبدالمنان نیازی، خود را یک داعشی نمی‌داند؛ اما حمایت او از جنگجویان داعش در افغانستان از یک طرف و مخالفت با ایران از سوی دیگر، نشان می‌دهد که این شاخه انشعابی طالبان، بی‌ارتباط با شاخه ولایت خراسان داعش نیست. با این که هر نسخه طالبانی به ضرر کشور است اما تفاوت بین طالبان ملا هبت‌الله و طالبان ملا رسول، مقایسه بین بد و بدتر است.
مرادی سه‌شنبه ۱۳۹۷/۱۲/۷