طالبان و موسیقی

تاریخ انتشار: 
1398/03/01

طالبان و موسیقی

یما ناشر یکمنش

حکومت طالبان اولین حکومت تاریخ است که به دست طلاب مدارس دینی در افغانستان ساخته شده است. یکی از پیش‌زمینه‌های تشکیل حکومت طالبان ایجاد حکومت مجاهدین بود. به همین دلیل، شباهت‌هایی میان سیاست‌های فرهنگی حکومت مجاهدین و حکومت طالبان وجود دارد. در مورد موسیقی می‌توان گفت که سیاست طالبان ادامه‌ی سیاست موسیقی مجاهدین بود. طالبان سیاست مجاهدین را با شدت و حدت بسیار بیشتری پیگیری کردند و در تاریخ سانسور موسیقی در جهان امروز باب جدیدی گشودند. نابود کردن نوار، آلات موسیقی و وسایل پخش موسیقی در دهه‌ی نود میلادی از نوآوری‌های سیاست فرهنگی طالبان است که پیش از آن در جهان نمونه نداشت. شهرت یافتن افغانستان در آن سال‌ها به کشوری عاری از موسیقی ناشی از همین سیاست‌ها بوده است.

محمد تقی خاوری نویسنده و شاعر نوگرای هزاره در سن ۸۰ سالگی بدرود زندگی گفت

محمد تقی خاوری

محمد حسین فیاض

مرحوم محمد تقی خاوری، شاعر، پژوهشگر و نویسنده‌ی خراسانی در ۱۹ آبان ۱۳۱۷ در شهرستان مشهد متولد شده و دارای یک پسر و سه دختر است. او دهه‌ی چهل را در تهران ساکن بوده و علقه‌اش به مشترکات دو فرهنگ هندوستان و ایران باعث شده، چندبار به کشور مزبور سفر و مدتی هم اقامت کند و هآوردی از آن سفرها، شعر زیبای «پرده ساز» در دفتر «دایره صبح» است.

از دام به قفس

حسن رضایی

 

نزدیک غروب بود. خورشید آهسته آهسته در مه خونرنگ می‌خفت. اما تا‌هنوز خورشید تارهای زرین‌ شعاش اش را روی شانه‌های کوه و درخت‌ها افشان، مثل دختران موطلایی آویخته بود. شب فرامی‌رسید. فکر می‌کردم دیو سیاه شب، پنجه‌های خونین خود را در گلوی خورشید فرو برده، می‌فشرد. از رگ رگ خورشید خون می‌جوشید و در آبشار گلرنگ شفق می‌ریخت یا این که در کام تشنه‌ی شب جاری می‌شد. شب سیاه مزمز کرده، دلمه‌های خون خورشید را می‌نوشید. وقتی از خانه‌ام آواره شدم، تنگ غروب بود، فقط دختر همسایه در بدر خانه‌ی ما از چشمه باز گشته‌بود و کوزه‌ی آب روی شانه داشت، او مرا می‌دید و برجایش ایستاده بود و من نیز او را نگاه می‌کردم تا این‌که در تاریکی شب گم شد، اینک در  گذشته ها در ذهنم تداعی می‌شد و بیادم می‌آمد.

حسرتش در دلم ماند

 

در هفته‌ی پیش، یک نسخه از مجله «ویژه‌نامه بیدارگران (۲)»، را توسط آقای سروری دریافت کردم. این ویژه نامه، در ماه اسد ۱۳۹۷ – جولای ۲۰۱۸، در کابل چاپ  گردیده است. صاحب امتیاز آن «دفتر نشر فرهنگ مقاومت» است و زیر نظر شورای نویسندگان، به ویراستاری شکور نظری، با طرح کامران قیلانی و حروف‌چینی فدا حسین، سیف‌الله اکبری و بحرالدین آیین نشر شده است.

از آنجایی‌که این گونه مجله‌ها و نوشته‌ها، اهمیت تاریخی و اجتماعی دارد جایی هیچگونه شک و تردیدی نیست؛ بلکه در یک جامعه در حال جنگ که از در و دیوار آن تبعیض، بی‌عدالتی، فقر و تنگ‌دستی می‌بارد، ضروری و لازم است تا خاطره‌ها، رنج‌نامه، دل‌نبشته ها و واقعیت‌های نانوشته اجتماعی و سیاسی را بازتاب دهد. از مقاومت و ایستادگی رنجبران و ستمدیدگان سخن گوید و یاد کسانی را که در این راستا از جان، مال و اندیشه‌شان مایه گذاشته‌اند و خود سر در نقاب خاک کرده‌، آرمیده‌اند را ماندگار و جاویدانه رقم زند و برای تحقیق و ارزیابی در اختیار نسل آینده، قرار دهد. نسلی که آینده سازان خواهدبود، سنجیده، هوشیارانه و خردمندا در عرصه‌های سیاسی-اجتماع و فرهنگی گام خواهد‌گذاشت.

دنیای مطلوب یک صوفی نیست جز لبخند بر هستی

مولانا جلاالدین بلخی

ای عاشقان ای عاشقان، من خاک را گوهر کنم
وی مطربان، ای مطربان، دف شما پر زر کنم
ای تشنگان، ای تشنگان، انروز سقایی کنم
وین خاکدان دان خشک را جنت کنم، کوثر کنم
ای بی کسان، ای بی کسان، جاء الفرج جاء الفرج
هر خستهٔ غم دیده را سلطان کنم، سنجر کنم
ای کمیا، ای کمیا، در من نگر زیرا که من
صد دیر را مسجد کنم، صد دار را منبر کنم
ای کافران، ای کافران، قفل شما را واکنم
زیرا که مطلق حاکمم، مؤمن کنم، کافر کنم
ای بوالعلا، ای بوالعلا، مومی تو اندر کف ما
خنجر شوی ساغر کنم، ساغر شوی خنجر کنم
تو نطفه بودی خون شدی، وانگه چنین موزون شدی
سوی من آ ای آدمی، تا زینت نیکوتر کنم
من غصه را شادی کنم، گمراه را هادی کنم
من گرگ را یوسف کنم، من زهر را شکر کنم
ای سر دهان، بگشاده ام زان سر دهان
تا هر دهان خشک را جفت لب ساغر کنم
ای گلستان، ای گلستان، از گلستانم گل ستان
آن دم که ریحان هات را من جفت نیلو کنم
ای آسمان، ای آسمان، حیرانتر از نرگس شوی
چون خاک را عنبر کنم، چون خار را عبهر کنم
ای عقل کل، ای عقل کل، تو چه گفتی صادقی
حاکم تویی، حاتم تویی، من گفت و کو کمتر کنم

  1. موعود
  2. ماجرای عشق پرسوز ملا محمد جان
  3. «زیر آسمان کابل: داستان‌های زنان افغان» به زبان فرانسوی منتشر منتشر شد.
  4. زبان سرخ سر سبز را دهد در باد!