دکتر حفیظ شریعتی
هزاره‌های کابل
در کابل هزاره‌ها از گذشته‌های دور در مناطق چهاردهی، قلعۀ فتح‌الله، ده‌مراد خان، علاوالدین، قرغه، قلعۀ‌قاضی، چهل‌تن، قلعۀ فتوح، تنگی‌للندر، قریه‌های پغمان و... زندگی می‌کردند که اکنون نیز ساکنند.
کابل محل زندگی هزاره‌هایی بوده است که با هزاره‌های شمالی، میدان‌وردک، بهسود مشرقی، هزاره‌های لوگر مانند خوشی و السوالی ازره از یک پای طایفه‌ای بوده‌اند. نشانه‌هایی زیاد بازمانده از آنان این واقعیت را نشان می‌دهند. چنان‌چه «...جوی بهسود در دامنه کوۀ قرق (قوریغ) یادگار این جابه‌جایی‌ها است. قبر بابه‌بهسود در نقطه‌ای در قلۀ این کوه قرار دارد. خوانین و مردم بهسود تا قبل از فتنهِ عبدالرحمان به زیارت مزار بابه‌بهسود می‌رفتند. یکی دیگری از این نشانه‌ها واژۀ قرغه است. طایفۀ قرغه که همان کرغه یا کورگه است از گذشته‌های دور در این منطقه زندگی می‌کردند. ردپای طایفۀ قرغه را می‌توان در ولایت لغمان، ناور غزنی و کورگۀ السوالی خدیر در دای‌کندی یافت. این طایفه که در اثر جابه‌جایی اقوام در افغانستان که بیش‌تر خشین و با قتل‌عام همراه بوده است، این منطقه را ترک کرده‌اند. ممکن است بخشی از طایفۀ قتندر که در مرکز و حوالی پغمان زندگی می‌کردند، بازماندگان طایفۀ قرغه باشند. طایفۀ قتندر در روستاهای زیر در پغمان زندگی می‌کردند، که اکنون در پغمان و کابل با اقوام دیگر یکی شده‌اند: چشمه یخک، درۀ زرگر، قتندره، تمبنه، چپ دره، مرغان، شادیان، درۀ سرخ، هزارۀ بغلی، دوره، چمتله، خواجه‌مسافر، کوته‌ستاره، کاریزک، درخت لکی، بهارک، پشی، قلای‌بلنه، و... اکنون بخشی از طایفۀ قتندر در سرخ‌وپارسا ولایت پروان در درۀ قتندر زندگی می‌کنند.
