یعقوب یسنا
چکیده
نفس از موضوع و مساله‌های قابلِ بحث در فلسفه، عرفان، ادیان و علم است. بنابراین در فلسفه، عرفان و کلام اسلامی نیز از موضوع و مساله‌های مهم و قابلِ توجه بوده که از آغازِ شکل‌گیری فلسفه، عرفان و کلامِ اسلامی، فیلسوفان، عارفان و متکلمان به بحثِ نفس پرداخته‌اند. هدف این مقاله نیز پرداختن به جایگاه نفس در عرفان و فلسفه است که به‌صورت مشخص این جایگاه را در آرای نجم‌الدین رازی به نماینده‌گی از عرفان و در آرای ابن سینا به نماینده‌گی از فلسفه نسبتا موردِ مطالعه تطبیقی قرار داده است تا به‌صورت کلی به تفاوتِ دیدگاه عرفان و فلسفه درباره نفس اشاره شود و به صورت جزئی‌تر حدودِ آرای رازی و ابن سینا درباره نفس مشخص شود.
ادامه مطلب: تحلیل و بررسی نفس در آرای نجم‌الدین رازی و ابن سینا
حسن رضایی
از آنجایی سهم بندی اشتراک کردن دانشجویان در امتحان کانکور، یک امر آشکار ا ضد حقوق بشری و در واقع وضع کردن قانون تبعیض آمیز و نهادینه تبعیض سیستماتیک است قانونی که مبائن با حقوق بشر و حقوق شهروندی و قانون شهروندی و قانون اساسی است؛ در آن جایی هیچ تردید و شکی هم نیست. اما پرسش اینجاست که ریشه و اساس اندیشه و فکر وضع کردن چنین قانونی از کجا و چه گونه تفکر، اندیشه، ایدئولوژی، و استراتژی ای منشأ می گیرد، برای ما مهم است تا آن رافهم کنیم.
برگردان: هامون نیشابوری
تا دوران آخرین خلافت اسلامی، امپراتوری عثمانی (1290-1924)، هویت مسلمانان مبتنی بر دوگانگی دین و سیاست بود که در مفهوم «امت» تجلی می‌یافت. امت کلیت اسلام و دستاوردهای انسانی آن را در بر می‌گرفت. امت امری جاودانی بود که گذشته و آینده‌ی مسلمانان در آن تجلی می‌یافت و از نظر مکانی نیز هیچ حد و مرزی نداشت و در سرتاسر جهانِ شناخته‌شده امتداد می‌یافت. امت نه حکومت بود و نه حاکمیت دینی بلکه جماعت مؤمنان بود.
جنبش تبسم، با یک تراژدی غم انگیز زابل و ذبیح بی رحمانه شکریه تبسم و یارانش رقم خورد. موج عظیم و تاریخی ایجاد کرد. در سطح ملی و جهانی فراگیر شد و توجه تمام عدالت خواهان را به خود معطوف داشت. پایه ها ی استبداد را لرزاند.
نظری به رأی آیت‌الله‌العظمی اسحاق فیاض در فعالیت‌های اجتماعی زنان
گامی به پیش در فقه بانوان
سید هادی طباطبایی
زمانی که بحث وزارت زنان در دولت دهم مطرح شد، از قم خبر آمد که حضرات صافی گلپایگانی و مکارم شیرازی با این امر مخالفت کرده‌اند. گویی رسیدن به مناصب عالیه‌ی حکومتی برای بانوان، چندان مقبول عامه‌ی مراجع تقلید نیست. آیت‌الله اسحاق فیاض از مراجع کنونی نجف اما در پاسخ به استفتائاتی، عنوان کرده است که این مناصب نیز می‌تواند به زنان اعطا گردد. آیت‌الله فیاض(۱۳۰۹-) از مراجع افغانستانی ساکن در نجف اشرف است. وی از شاگردان برجسته‌ی آیت‌الله خویی بوده است. ایشان در پاسخ به برخی از پرسش‌ها در خصوص فعالیت‌های اجتماعی زنان، به‌عهده‌گرفتن سه سِمَت «رهبری دولت»، «قضاوت» و «افتاء» (مرجعیت دینی) را نیز برای زنان مجاز می‌شمارَد. مبنای اصلی ایشان چنین است که از نگاه فقهی، تفاوت‌های حقوقی و فقهی بین زن و مرد را تنها در صورتی می‌توان پذیرفت که دلیل معتبر شرعی به‌صورت نص یا ظهور، بر اثبات آن وجود داشته باشد؛ وگرنه موضوع، داخل در قلمرو منطقه‌الفراغ یا اباحه خواهد بود و منطقة‌الفراغ یک عنصر متغیّر، متحرک و سیال است که با تغییر شرایط زمان و مکان قابل تغییر است.
برگردان: هامون نیشابوری
آیا روزی خواهد رسید که جنگ‌ها متوقف شوند یا اتفاقی نادر باشند؟ تلاش‌های بین‌المللی شامل قوانین و توافق‌های بین‌المللی در پیشگیری از جنگ چه دستاوردهایی داشته است؟ مارگارت مک‌میلان، استاد تاریخ دانشگاه آکسفورد درچهارمینسخنرانی از مجموعه سخنرانی‌های خود، به تاریخچه‌ی این تلاش‌ها می‌پردازد.
کلِمِنس کَپِل
برگردان: افسانه دادگر
به نمونه‌ی ساده‌ای از اختلاف‌نظر توجه کنید. فرانک پرنده‌ای را در حیاط می‌بیند و معتقد است که این پرنده یک سهره است. گیتا که کنارش ایستاده همان پرنده را می‌بیند اما عقیده دارد که یک گنجشک است. چه واکنشی را باید از فرانک و گیتا انتظار داشت؟ اگر واکنش فرانک این باشد: «خب، من دیدم که سهره است، پس باید اشتباه کرده باشی،» در این صورت، این یک‌دندگی غیرعقلانی و آزاردهنده‌ی او را نشان می‌دهد (همین امر در مورد گیتا هم صادق است.) در عوض، هر دو باید به قضاوت خودکمتراعتماد داشته باشند. اغلب چنین واکنش‌های مسالمت‌جویانه‌ای به اختلاف‌نظر مطلوب است زیرا چنین کاری با وسعت‌نظر و فروتنی فکری همخوانی دارد: وقتی به اختلاف‌های خود با همشهری‌هایمان پی می‌بریم، اگر وسعت‌نظر و فروتنی فکری داشته باشیم به فکر می‌افتیم که تغییر عقیده دهیم.
ادامه مطلب: آیا می‌توان به رغم اختلاف‌نظر شدید درباره‌ی واقعیت‌ها مصالحه کرد؟
الکساندر استیل
برگردان: عرفان ثابتی
فضای سرد و بی‌روح: خاطرات یک ایتالیایی در دوران جنگ، ۱۹۴۰-۱۹۳۹، نویسنده: آیریس اوریگو، انتشارات: نیویورک ریویو آو بوکس، 2018.
حال و هوای نخستین سال‌های زندگی آیریس اوریگو به رمان‌های هنری جِیمز شباهت دارد. پدر او، بایارد کاتینگ، که عضو یک خانواده‌ی بسیار ثروتمند آمریکایی بود، برای تسکین عوارض ناشی از بیماری سل، جهان را درنوردید اما سرانجام در سال 1910 در 29 سالگی بر اثر ابتلا به این بیماری درگذشت. بایارد پیش از مرگ در نامه‌ای به همسرش، سیبیل، یک اشراف‌زاده‌ی بریتانیایی، نوشت که دوست دارد دختر خردسال‌شان، آیریس، در ایتالیا بزرگ شود، «فارغ از همه‌ی این احساسات ناسیونالیستی که آدم‌ها را این طور بدبخت می‌کند. او را در جایی بزرگ کن که احساس تعلق خاطر نداشته باشد.»
شاید یکی از پرسشهای اصلی خیلی از علاقه مندان به مباحث اجتماعی - سیاسی این است که چگونه ممکن شد که حاملان ارزشهای جدید و مدعیان رواداری در جامعه دست به خشونت بزنند؟ دشت برچی که در اصل خود، یادآوری جدی عصر سقراطی آتن است، چگونه شد که به رغم وجود ذخایر فکری و اشتیاق وصف ناپذیر جمعی نسبت به خرد و آموزش، اینبار همه ای این شوقها کنار گذاشته شود و جوانان برچی به عنوان حاملان الگوهای جدید مدارا، زدنی شوند و اسپارتی عمل کنند؟
پاسخ به این پرسش با چند گمانه مواجه است:
علیرضا اشراقی
نزدیک به دو دهه است که نروژ همواره به عنوان بهترین یا یکی از بهترین کشورهای جهان برای زندگی شناخته می‌شود. معیار این ارزیابی شاخص توسعه‌ی انسانی سازمان ملل متحد است. اما آیا واقعاً نروژ بهشت زندگی است؟ پژوهش تازه‌ای که در نشریه‌ی علمی و معتبر مطالعات جمعیت و توسعه منتشر شده نظر متفاوتی دارد.